Η Κρανιά ή και κρανειά (Cornus mas) είναι φυλλοβόλο δέντρο (και θάμνος). Ανήκει στα αγγειόσπερμα, στην οικογένεια των Κρανειοειδών. Χαρακτηρίζεται από πυκνό φύλλωμα. Τα άνθη της είναι κίτρινα με τέσσερα πέταλα και οι καρποί της σφαιρικοί με έντονο κόκκινο χρώμα και ξινή γεύση που ονομάζονται κράνα. Η περίοδος ανθοφορίας της είναι νωρίς την άνοιξη ενώ η περίοδος καρποφορίας της είναι τους φθινοπωρινούς μήνες. Τα φύλλα της είναι λογχοειδή με μικρή διαφορά στο χρώμα της εσωτερικής από την εξωτερική όψη. Είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο φυτό στην Ευρώπη.
Τα κράνα είναι σημαντικής διατροφικής αξίας, καθώς είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και βιταμίνες. Παραδοσιακά χρησιμοποιούνται για την παρασκευή λικέρ, μαρμελάδας και γλυκών.
Η κρανιά αναφέρεται πρώτη φορά από τον Όμηρο στην Οδύσσεια, όπου η Κίρκη τάισε με καρπούς κρανιάς τον Οδυσσέα και το πλήρωμά του, αφού τους είχε μετατρέψει σε γουρούνια. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι ο Δούρειος Ίππος φτιάχτηκε από ξύλο κρανιάς. Σύμφωνα με τον Θεόφραστο, το ξύλο της κρανιάς ήταν τόσο σκληρό όσο το κόκκαλο και χρησιμοποιήθηκε για να φτιαχτούν κυνηγητικές λόγχες, πολεμικά ακόντια, τόξα και μπαστούνια. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, τα τόξα των Λυκίων ήταν φτιαγμένα από ξύλο κρανιάς.Από ξύλα Κρανιάς ήταν κατασκευασμένα και τα όπλα των Μακεδόνων. Ιδιαίτερα η Σάρισσα το μακρύ δόρυ των 5 και αργότερα 6 μέτρων μήκους, το οποίο εφηύρε ο Φίλιππος ο Β', πατέρας του Μ. Αλεξάνδρου.
